Niyobyumun sıcak haddelenmiş çeliğin mekanik özelliklerine etkisinin incelenmesi

Abstract

Çelik sektörünün hızla geliştiği günümüz şartlarında artan rekabet ortamı ve ürün çeşitliliği üreticileri maliyet düşürücü çalışmalara yöneltmiştir. Özellikle son yıllarda oldukça fazla talep gören yüksek dayanımlı çeliklerin üretiminde maliyeti azaltıcı unsur olarak mikro alaşım elementlerinin kullanımına başvurulmaktadır. Mikro alaşım elementlerinin ilave edilmesiyle elde edilen sade karbonlu çeliklerden daha yüksek mukavemete sahip çeliklere mikroalaşımlı çelikler denilmektedir. Bu çalışmada Nb elementinin ilave edilmesiyle (mikro alaşımlama ile) sıcak haddelenmiş bir çeliğin içyapısındaki, dolayısıyla mekanik özelliklerindeki değişim incelenmiştir. Nb elementinin tane içerisinde çökerek hem tane yapısını incelttiği (tane rafinasyonu sağladığı) hem de kuvvetli karbür yapıcı özelliğiyle sertliği arttırdığı gözlemlenmiştir. Çeliğe düşük oranda Nb ilavesi yapılarak akma ve çekme mukavemet değerleri önemli oranda arttırılmıştır. Ayrıca, çeliğin süneklik ve tokluğunda da artış elde edilmiştir.

The increasing competitive environment and product diversity in today's conditions in which the steel industry is rapidly developing have led manufacturers to reduce costs. Especially in the last years, the use of micro-alloy elements has been one of the costreducing measure in the production of high-strength steels which are highly demanded. Steels with higher strength values which are produced by adding micro-alloy elements to plain-carbon steels are called micro-alloyed steels. In this study, the influence of the addition of Nb (by micro-alloying) on the microstructure, and thus mechanical properties of a hot rolled steel was investigated. It has been observed that the addition of Nb led to grain refinement by segregating within the grains as well as increasing the hardness due to its carbide forming capability. By adding small amount of Nb to the steel, the yield and tensile strengths were increased significantly. In addition, the ductility and toughness values of the steel were also improved.