Yük taşımacılığında optimizasyon tekniklerinin karşılaştırılması

Abstract

Ülkemizde yolcu ve yük taşımacılığının yaklaşık % 90’nı diğer taşımacılık sistemleri ile karşılaştırıldığında daha düşük altyapı maliyetlerine sahip karayolları taşımacılığı ile gerçekleştirilmektedir. Ülkemizde son yıllarda mevcut karayolu ağlarındaki yatırımlar ile birlikte hava, demir, deniz ve boru taşımacılığı altyapılarında da ciddi yatırımlar gerçekleştirilerek taşımacılık sektörü güçlendirilmektedir. Taşımacılık sistemlerinin altyapılarının iyileştirilmesinin yanında taşıma mesafelerinin kısaltılması ve farklı taşımacılık sistemlerinde gerekli bağlantıları sağlayarak çok türlü taşımacılığın güçlendirilmesi ile taşımacılık maliyetlerinin azaltılması ülke ekonomilerine ciddi katkıları olmaktadır. Bu tez çalışmasında, taşımacılık maliyetlerinin düşürülmesi çalışmalarına katkı sağlamak amacı ile ülkemizdeki 81 şehirde bulunan Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) arasında karayolu taşımacılığının optimum mesafe değeri hesaplanmaktadır. Yapılan çalışmada Gezgin Satıcı Problemi (GSP) baz alınarak Genetik Algoritma (GA), Lineer Optimizasyon (LO) ve Parçacıklı Sürü Optimizasyon (PSO) yöntemleri kullanılmaktadır. LO ile yapılan analizler sonucunda elde edilen optimum mesafe değeri 9923 km olarak hesaplanmaktadır. GA ile yapılan analizler sonucunda elde edilen optimum mesafe değeri 10689 km olarak hesaplanmaktadır. PSO ile yapılan analizler sonucunda elde edilen optimum mesafe değeri 11313 km olarak hesaplanmaktadır. LO, PSO ve GA yöntemleri sonucu elde edilen değeler birbirleri ile kıyaslandığında, Lineer Optimizasyonun genel anlamda daha iyi sonuç verdiği görülmektedir.

In our country, approximately 90% of passenger and cargo transportation is carried out by road transport with lower infrastructure costs compared to other transportation systems. The transportation sector is strengthened by making serious investments in the air, iron, sea and pipe transportation infrastructures along with the investments in the existing road networks in our country in recent years. In addition to improving the infrastructure of transportation systems, shortening the transportation distances and strengthening many kinds of transportation by providing the necessary connections in different transportation systems, and reducing transportation costs have serious contributions to the national economies. In this thesis, the optimum distance value of road transportation is calculated between the Organized Industrial Zones (OIZ) located in 81 cities in our country in order to contribute to the reduction of transportation costs. In the study, Genetic Algorithm (GA), Linear Optimization (LO) and Particle Swarm Optimization (PSO) methods are used based on the Traveling Salesman Problem (TSP). The optimum distance obtained as a result of the analyzes made with LOis calculated as 9923 km. The optimum distance obtained as a result of the analyzes with GA is calculated as 10689 km. The optimum distance obtained as a result of the analyzes with PSO is calculated as 11313 km. When the values obtained as a result of LO, PSO and GA methods are compared, it is seen that Linear Optimization generally gives better results