Denizcilik sektöründe entegre platform kontrol ve izleme sistemlerinin teknoloji kabul modeli ile incelenmesi

Abstract

Entegre Platform Kontrol ve İzleme Sistemi (EPKİS)'nin insan üzerindeki adaptasyonunun incelenmesiyle ilgili literatürde sınırlı sayıda araştırma yapıldığı görülmüştür. Bu alanda literatürdeki boşluk düşünüldüğünde gemilerde kullanılan Entegre Platform Kontrol ve İzleme Sistemleri'nin keşfedilmesi ve bu sistemlerin kullanımına etki eden faktörlerin belirlenmesi büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, denizcilik sektöründe Entegre Platform Kontrol ve İzleme Sistemi'nin açıklanması ve gemilerde kullanılan bu sistemin kullanımına etki eden faktörlerin incelenmesidir. Günümüze kadar teknolojinin kabulü ve benimsenmesiyle ilgili birçok teorik model geliştirilmiştir. Teknoloji Kabul Modeli (TKM), farklı alanlarda teknolojinin kabulünü tahmin etmede ve yeni sistemlerin kullanımını açıklamada yaygın olarak kullanılmaktadır. Literatür taramasında Entegre Platform Kontrol ve İzleme Sistemleri'nin kullanım kabulünün incelemek maksadıyla yapılan çalışmaların sınırlı olduğu görülmüştür. Bu kapsamda Teknoloji Kabul Modeli'ne yeni değişkenler eklenerek EPKİS için entegre bir model geliştirilmiştir. Araştırma modelinde; algılanan fayda, algılanan kullanım kolaylığı, niyet, tutum, gerçek kullanım, sonuç gösterilebilirlik ve işe uyum değişkenlerine yer verilmiştir. Bunun yanı sıra, katılımcıların demografik özelliklerinin, algılanan fayda ve algılanan kullanım kolaylığı üzerindeki etkisini ortaya koymak maksadıyla modele demografik faktörler de dahil edilmiştir. Modele entegre edilen demografik faktörler; kullanıcının yaş aralığı, eğitim durumu, mesleki tecrübesi, kurs görme durumu ve çalıştığı bölüm olarak incelenmiştir. Bu araştırma kapsamında, geliştirilen modelin toplanan veriler tarafından desteklenip desteklenmediği açıklamak için Türkiye'de gemilerde çalışan 247 gemi adamına anket uygulanmıştır. Araştırma neticesinde ortaya çıkan verilerin, SPSS 25 programıyla analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda EPKİS'in kullanımına yönelik tutum değişkeninin, kullanım niyeti üzerinde olumlu bir etkisinin olduğu; fayda algısı değişkeninin ise, teknoloji kullanımına yönelik tutum ve niyet üzerinde olumlu bir etkisinin olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca işe uyum ve sonuç gösterilebilirlik değişkenlerinin, algılanan fayda üzerinde olumlu bir etkisinin olduğu da açıklanmıştır. Kullanıcının çalıştığı bölüm ve kurs görme durumu, algılanan fayda değişkeni için anlamlı bir farklılık göstermediği gözlemlenmiştir. Eğitim durumu, mesleki tecrübe ve yaş aralığının ise kullanıcıların algıladıkları faydada anlamlı bir farklılık gösterdiği değerlendirilmiştir. Bu araştırma, Entegre Platform Kontrol ve İzleme Sistemi için yapılan çalışmaları genişletmektedir. Araştırmada elde edilen bulgularla sistem tasarımcılarına yol gösterilebilmektedir.

A limited number of studies have been conducted in the literature regarding the study of the adaptation of the Integrated Platform Control and Monitoring System (IPCMS) on human. Considering the gap in the literature in this field, it is of great importance to discover the Integrated Platform Control and Monitoring Systems used in ships and to determine the factors affecting the use of these systems. The main purpose of this study is to explain the Integrated Platfrom Control and Monitoring System in the maritime industry and to examine the factors affecting the use of this system used in ships. Many theoretical models for the acceptance and adoption of technology have been developed to date. The Technology Acceptance Model (TAM) is widely used to predict the adoption of technology in different areas and to explain the use of new systems. In the literature review, it has been observed that the studies carried out to examine the acceptance of the use of the Integrated Platform Control and Monitoring Systems are limited. In this context, an integrated model has been developed for IPCMS by adding new variables to the Technology Acceptance Model. In the research model; perceived benefit, perceived ease of use, intent, attitude, real use, demonstrability, and business compliance. In addition, demographic factors were also included in the model in order to demonstrate the effect of the demographic characteristics of the participants on perceived benefit and perceived ease of use. Demographic factors integrated into the model; the user's age range, educational background, professional experience, course viewing status and study section. As part of this research, it developed models to describe supported by data collected in Turkey working on ships 247 ships questionnaire was administered to him. The data obtained as a result of the research was analyzed with SPSS 25 program. As a result of the research, the attitude variable towards the use of IPCMS has a positive effect on the intention to use; it is concluded that the perception of benefit variable has a positive effect on attitude and intention towards using technology. It was also explained that the variables of business compliance and demonstrability had a positive effect on perceived benefit. It has been observed that the department where the user works and the level of course viewing does not differ significantly for the perceived benefit variable. Educational status, professional experience and age range were evaluated to show a significant difference in the perceived benefit of the users. This research extends the work done for the Integrated Platform Control and Monitoring System. System designers can be guided by the findings obtained in the research.