Yapılarda don derinliğinin incelenmesi

Abstract

Ülkemizdeki soğuk iklimlerin yaşandığı bölgelerde inşa edilen yapıların tasarımında, zeminde oluşan donma ve çözülmenin, yapının zemininde oluşturacağı olumsuz etki ve değişimler hesaba katılmalıdır. Özellikle yüzeysel temel derinliğinin belirlenmesinde don penetrasyon derinliğinin göz önünde bulundurulması oldukça önemlidir. Donma-çözülme döngüsünün yapı temeli üzerinde olumsuz birçok etkiye yol açması sebebiyle, yüzeysel temellerin don derinliğinin altında tasarlanması gerekmektedir. Tahmini don derinliği haritasına sahip bölgelerde, bu değer haritadan direk alınabilirken, haritası bulunmayan bölgelerde, tasarımcının bu değeri belirlemek için çaba sarf etmesi gerekmektedir. Türkiye'nin bazı bölgeleri kışın uzun süre don etkisine maruz kalmaktadır. Bu bağlamda, Türkiye'de sadece esnek ulaşım yapıları için KGM tarafından sınırlı meteorolojik verilerle hazırlanmış donma derinliği haritası bulunmaktadır. Zemin özellikleri göz önüne alınmayarak yalnızca hava sıcaklığına bağlı olarak oluşturulan bu haritanın güncellenme gereksinimi ortaya çıkmaktadır. Don derinliğinin belirlenmesinde çeşitli mekanik, amprik ve deneysel birçok yöntem geliştirilmiştir. Bu çalışmada, birçok araştırmacının yaygın olarak kullandığı ve deneysel ölçümlerle desteklediği ModBerggren yöntemi kullanılarak, Türkiye tahmini don penetrasyon derinliği değerlerinin hesaplanması ve güncel don penetrasyon haritasının oluşturulması amaçlanmıştır. Her il için, 2018 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği'nde yer alan zemin sınıfları dikkate alınmıştır. Zemin sınıfına ait parametrik veriler yönteme dahil edilmiştir. Doğu Anadolu Bölgesi üzerinde yöntem uygulanmış ve harita üzerinde gösterilmiştir. Çalışma sonunda Türkiye geneli verileri ve oluşturulan harita ayrı bir dosya olarak eklenmiştir. Çalışma kapsamında, don derinliğinin zemin sınıflarına göre belirlenmesi ve ona uygun olacak şekilde yapı temelinin tasarımı hedeflenmiştir.

In the design of the structures built in regions where cold climates are experienced in our country, the effects and changes of freezing and thawing on the ground should be taken into account. Especially, determination of frost penetration depth is very important in determining the shallow foundation depth. Since the freeze-thaw cycle has many negative effects on the building foundation, superficial foundations must be designed below the frost depth. While this value can be taken directly in regions with an estimated frost depth map, the designer should make an effort to determine the value in regions not available. Some regions of Turkey are exposed to long-term effects of winter frost. In this context, limited depth of freezing map in Turkey, despite its limited meteorological data, it has been prepared by the General Directorate of Highways for flexible access structures. Since the values in the prepared map are created only depending on the air temperature, regardless of the ground features, a new map is created. Various mechanical empirical and experimental methods have been developed for determining frost depth. In this study, the ModBerggren method, which is widely used by many researchers and supported by experimental measurements, was used. Turkey estimate of the value of frost penetration depth and aimed at building the a map. For each province, in 2018 Turkey earthquake Building Ground-class taken into account in the Regulation and parametric data pertaining to each floor were included in the class method considering the values set out in previous studies. In order to indicate how the method is applied in general and which equations are used, values are calculated in detail on the Eastern Anatolia Region and shown on the map. Turkey has been added as a separate file to the end of all data generated maps and work in general. Within the scope of the study, it was aimed to determine the frost depth according to the ground classes and to help design the foundation of the building in accordance with it.