Lastik tekerlekli toplu taşıma sistemlerinin rehabilitasyonu ve kurumsal yapılanmanın önemi, Hatay örneği

Abstract

Ülkemizde her geçen gün bireysel araç kullanımı artış göstermektedir. TÜİK verilerine göre, Hatay İl'inde 2014 ile 2019 yılları arasında bireysel araç artış hızı yaklaşık olarak %30,22 olmuştur. Bu artış birçok problemi de beraberinde getirmektedir. Trafik yoğunluğu, gürültü kirliliği, görüntü kirliliği, egzoz gazı salınımı, trafikte geçirilen süre, vatandaşların ulaşım hizmetleri için harcadığı ücret vb. birçok olumsuz ortaya çıkmaktadır. Belirtilen problemler ile alakalı çözüm önerileri üretilmeli ve önerilerin sürekli olarak içinde bulunulan koşullara göre güncellenmesi gerekmektedir. Gerekli çözüm önerileri üretilmediği takdirde; şehir merkezinde ki yaşam kalitesinin düşüş göstermesi kaçınılmaz olmaktadır. Bu durum şehirlerin yaşanıla bilirliğini azaltmaktadır. Konu ile alakalı pek çok çözüm önerisi olmaktadır. (alt geçitler, akıllı kavşaklar uygulamaları, tek yön uygulamaları, toplu taşıma sistemlerinin daha verimli bir şekilde kullanılması vb. uygulamalar) Şehirlerin yapısına en uygun olanı, toplu taşıma sistemlerinin yüksek verimle kullanılması olmaktadır. Bu çalışmada; Hatay İl'inin Samandağ İlçesi ele alınmaktadır. İlçede ki lastik tekerlekli toplu taşıma sisteminin analizi yapılarak, mevcut durum yapısı ortaya çıkarılmaktadır. Analiz süreçlerinde; güzergâhlarda ki araç sayısı, günlük güzergâhta taşınan yolcu sayısı, güzergâh uzunluğu, kilometre başına taşınan yolcu sayısı, güzergâhta yapılan günlük toplam kilometre, araç başına yapılan kilometre, sefere başlama ve bitiş süreleri, ücret tarifeleri, günlük tur sayıları vb. parametreler değerlendirmeye alınmaktadır. Daha sonra, mevcut durumda ki toplu taşıma sistemine öneriler getirilerek, sistemin daha verimli ve sürdürülebilir olması esas alınmaktadır. Yapılan çalışmalarda; toplu taşıma sisteminde ki problemlerin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Problemlerin tespiti ile beraber gerekli çözüm önerilerinin geliştirilmesi önerilmektedir. Bu kapsamda; toplu taşıma güzergâhlarının daha verimli bir şekilde kullanılması, aynı güzergâh üzerinde birbiri ile rekabet halinde olan işleticiler arasında ki rekabetin son bulması, toplu taşıma sistemlerine belirli standartların getirilmesi (engelli erişimine uygun araçlar, elektronik bilet sistemi vb. uygulamalar), trafik yoğunluğunun azaltılması, çevre kirliliğinin azalması, toplu taşıma sisteminin verimli ve sürdürülebilir olması gibi pek çok olumlu durumun hayata geçirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmalar sonucunda; toplu taşıma faaliyeti gösteren 336 adet toplu taşıma aracı 113 âdete indirgenmiş olup, araç sayısı yaklaşık olarak %66,4 oranında azaltılmaktadır. Ayrıca işleticilerin kurumsal yapıları da incelenerek gerekli çözüm önerileri getirilmektedir. Aynı güzergah üzerinde yer alan işleticilerin birbiri ile rekabet etmeden kurumsal anlayışla aynı havuz hesabı içerisinde yer alması önerilmektedir. Sonuç olarak şehirlerimiz için, toplu taşıma sistemlerinin yüksek verimle kullanılması büyük önem arz etmektedir. Toplu taşıma sisteminde ki verilerin sürekli olarak güncellenmesi ve elde edilen veriler doğrultusunda çalışmaların devam ettirilmesi büyük önem arz etmektedir.

In our country, the use of individual vehicles is increasing day by day. According to TÜİK data, the growth rate of individual vehicles in Hatay province between 2014 and 2019 was approximately %30.22. This increase brings with it many bad problems. We can list them as follows. Traffic consistence, noise and image pollution, exhaust gas emission, time spent in traffic, the fee spent by Citizens for transportation services, etc. Solutions related to the mentioned problems should be produced and solutions should be constantly updated according to the current conditions. If the necessary solutions are not produced, it will be inevitable that the quality of life in the city center will decline. This reduces the livability of cities. There are many solutions to this issue. (applications such as underpasses, smart intersections applications, one-way applications, more efficient use of public transport systems.) The most suitable for the structure of cities is the use of public transport systems with high efficiency. In this study, the Samandag District of Hatay province is discussed. By analyzing the rubber wheeled public transport system in the district, the current state structure is revealed. In the process of analysis; on the route the number of vehicles, daily routes, the number of passengers carried, number of passengers transported per kilometer of route length, the total daily route miles, miles per vehicle, Time, start and End Times, fees, tariffs, parameters such as the log numbers of species are taken into consideration. Then, recommendations are made to the existing public transport system and the system is based on being more efficient and sustainable. In the studies conducted, it is aimed to determine the problems in the public transport system. Along with the detection of problems, it is recommended to develop the necessary solutions. In this context, to be a more efficient use of public transport routes, the competition between operators which are in competition with one another on the same route to end the introduction of standards specific to public transport systems (handicapped accessible vehicles, in applications such as electronic ticket system), the reduction of traffic congestion, environmental pollution reduction, efficient and sustainable public transport system it is intended to the realization of the situation that are many positive. As a result of the studies, 336 public transport vehicles have been reduced to 113 units, and the number of vehicles has been reduced by approximately %66.4. In addition, the corporate structures of the operators are examined and the necessary solutions are proposed. It is recommended that operators located on the same route participate in the same pool account with a corporate understanding without competing with each other. As a result, it is of great importance for our cities to use public transport systems with high efficiency. It is of great importance to update the data in the public transport system continuously and to continue the work in line with the data obtained.