Kent Markalaşmasında Mimari ve Gastronomik Unsur Bütünlüğü Analizi: Tarihi Peynirciler Çarşısı ve Van Otlu Peyniri

Abstract

Tarihi Peynirciler Çarşısı Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında yapılmış olmasına rağmen, Osmanlı klasik dönem arasta şeklinde inşa edilmiştir. Bu mimari özellikler doğrultusunda araştırma; Tarihi Peynirciler Çarşısı’nın 2018 yılında Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı desteği ile yapılan restorasyon projesinin tarihi yapıya, yer ve kent markalaşmasına, otlu peynir satışlarına, esnaf ve yerli halk memnuniyetine etkisinin belirlenmesine odaklanmıştır. Buna göre restorasyonun kente, yapıya ve esnafa yönelik olumlu ve olumsuz etkilerini belirlemek için çarşı esnafıyla yüz yüze mülakatlar yapılmıştır. Restorasyon öncesi sakatatçılar ve peynircilerin kullandığı çarşı restorasyon sonrası sadece peynir satışı yapan esnafa kiralanmıştır. Böylelikle Çarşının sağlık ve estetik açısından mekan kalitesi iyileştirilmiştir. Ancak restorasyon projesinin uygulanmasında işçilik ve kullanılan malzeme konusunda bazı sorunlar tespit edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda; Tarihi Peynirciler Çarşısı Restorasyon projesinin; tarihi yapı ve gastronomi açısından kültürel miras değerlerine, yer markalaşmasına ve kent kimliğine olumlu katkı sağlamasına rağmen ekonomik yönden otlu peynir satışlarında beklenen artışı sağlayamadığı görülmüştür.

Although Historical Cheesemongers Bazaar was built in the first years of the republican period, it was built with the logic of the bazaar in the Ottoman classical period.Research in line with these architectural features; It focused on determining the effect of the restoration project of the Historical Cheesemonger Research in line with these architectural features; It focused on determining the effect of the restoration project of the Historic Cheese Market, which was built in 2018 with the support of the Eastern Anatolia Project Regional Development Administration, on the historical structure, branding of places and cities, sale of herby cheese, shopkeepers and local people. The bazaar used by the offal sellers and cheese mongers before the restoration was rented only to tradesmen selling cheese after the restoration.Thus, space quality of the Bazaar has been improved in terms of health and aesthetics.However, some problems have been determined in the implementation of the restoration project regarding workmanship and the materials used. As a result of the study; Restoration Project of Historical Cheesemongers Bazaar; although it has contributed positively to cultural heritage values, place branding and urban identity in terms of historical structure and gastronomy, it was observed that it did not to achieve the expected increase in herby cheese sales in terms of economy.