Yükselen Ekonomilerde İhracat-İthalat İlişkisi: Bir Panel Nedensellik Analizi

Abstract

Gelecekte dünyanın önde gelen ekonomileri olmaları beklenen ülkeler “yükselen ekonomiler” olarak anılmaktadır. Gösterdikleri hızlı gelişme ile birlikte yükselen ekonomilerin küresel piyasa ile etkileşimleri de artmaktadır. Bu ülkelerin halen gelişmekte olan ülkeler olması, hızlı büyümenin sürdürülebilmesi için çeşitli sermaye mallarını ithal etmelerine ve dolayısıyla cari açık vermelerine neden olabilmektedir. Ayrıca, yükselen ekonomilerde ihracatın ithalata bağımlılığı orta-gelir tuzağı riskini artırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, öncelikle yükselen ekonomilerde ihracatın ithalata bağımlı olup olmadığını araştırmaktır. Bu amaçla 1967-2016 dönemi için onsekiz ülkeden oluşan bir panelde nedensellik analizi uygulanmıştır. Analizlerde Dumitrescu ve Hurlin (2012) ve Emirmahmutoglu ve Kose (2011) tarafından geliştirilen panel nedensellik testleri uygulanmıştır. Küreselleşmenin hızlandığı 1989-2016 dönemi için analiz Rusya ve Vietnam‟ın eklendiği yirmi ülkeden oluşan bir panel için tekrarlanmıştır. Analiz sonuçları ihracat ve ithalat arasındaki nedenselliğin yönünün incelenen ülkelerde 1967-2016 döneminde farklılık gösterdiğine işaret etmektedir. Küreselleşmenin hızlandığı dönem olan 1989-2016 dönemi için yapılan analizin sonuçlarına göre incelenen değişkenler arasındaki ilişkinin yönünün bazı ülkeler için değişmiştir. Brezilya, Çin, Filipinler, Güney Afrika ve Türkiye için 1967-2016 döneminde ihracatın ithalata bağımlı olduğu, Bangladeş, İili, Kolombiya, Hindistan, Meksika, Nijerya ve Tayland‟da aynı dönemde ithalatın ihracata bağımlı olduğu, İran‟da ise ihracat ve ithalatın karşılıklı bağımlılığı olduğu söylenilebilir. Diğer ülkelerde 1967- 2016 döneminde herhangi bir nedensellik bulgusu yoktur.

Countries which are expected to become leading economies of the future are called as “emerging economies”. Interaction of emerging economies with global market has been increasing in parallel with their rapid growth. On the other hand, since such countries are still developing countries, they rely on imports of capital goods for sustaining high growth rates, a situation that may consequently result in current account deficits. Moreover, high import dependency of exports in emerging economies increase the risk of falling into middle-income trap. The primary aim of this study is to investigate whether exports depend on imports in emerging economies. In this respect, causality analysis is carried out in a panel consisting of eighteen emerging economies for the period 1967-2016. Panel causality tests developed by Dumitrescu and Hurlin (2012) and Emirmahmutoglu and Kose (2011) are used in the analyses. The analysis is repeated for the period 1989-2016, during which globalization was accelerating, for a new panel of twenty countries formed by adding Russia and Vietnam. The results of the analysis suggest that the direction of causality between exports and imports varies in the studied countries for the 1967-2016 period. The direction of the relationship changed in some countries in the 1989-2016 period during which globalization was accelerating. According to the results of the analysis, it can be inferred that exports depend on imports in Brazil, China, Philippines, South Africa and Turkey in the period 1967-2016, while imports depend on exports in Bangladesh, Chile, Colombia, India, Mexico, Nigeria and Thailand in the same period, and bidirectional causality between exports and imports in Iran. There is no evidence of any causality between exports and imports in the remaining of the panel.