Terahertz haberleşme sistemlerinde kanal modelleme
Künye
Boran, D. (2022). Terahertz haberleşme sistemlerinde kanal modelleme. (Yüksek Lisans Tezi). İskenderun Teknik Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Hatay.Özet
Günümüz kablosuz haberleşmesinde kullanılan radyo frekans bandı, özellikle son yıllarda
hızla artan büyük miktarda yüksek hızda veri transferi ihtiyacını karşılamakta
zorlanmaktadır. Bu darboğazın aşılması için bilim dünyası elektromanyetik spektrumda
Terahertz (THz) boşluğu olarak adlandırılan frekans bandını kullanarak, bu bandın sunduğu
geniş bant ile yüksek veri hızına ulaşmayı amaçlamaktadır. Ancak yeni olması nedeniyle
THz haberleşmesi pek çok açıdan araştırılmaya ihtiyaç duyulan bir tekniktir. Farklı
ortamlarda kullanılması amaçlanan THz kablosuz haberleşme sistemlerinin karşılaştığı
kanal, bu sistemlerin performansı açısından incelenmesi gereken öncelikli konulardan
birisidir.
Bu çalışmada öncelikle THz kanal yapıları araştırılmıştır. THz kanalları kullanıldıkları
ortama bağlı olarak dış mekân, iç mekân ve çip ölçekli olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Çip
ölçekli haberleşme kanalı çok yeni ve sınırlı kullanımı olan bir konudur. Dış mekân
kanalının modellemesi haberleşmenin görüş hattına bağlı olması nedeniyle nispeten daha
kolaydır, literatürde ilgili çalışmalar bulunmaktadır. Ancak THz haberleşme sistemlerinin
yoğun olarak kullanılması planlanan iç mekânlarda kanal çokyollu yapısı nedeniyle
karmaşıktır ve literatürde bulunan çalışmalar sınırlıdır. Bu çalışmada öncelikle THz
kanallarında yol kaybı incelenmiştir. Yol kaybının sebep olduğu frekans seçici kanal yapısı
dikkat çekmektedir, haberleşme için ani zayıflamaların olmadığı alt bant aralıkları
seçilmelidir. Ardından, iç mekân çokyollu kanalın modellenmesi için Işın İzleme tekniği
THz kanallarına uyarlanmış, farklı ortamlarda oluşan kanal yapısı simülasyonlarla
incelenmiştir. Simülasyonlar yansımaların dalgalarda oluşan güçlü zayıflama nedeniyle
görüş hattına göre etkisiz kaldığını göstermiştir. Ancak çokyollu kanal yapısı frekans seçici
bir kanala neden olmaktadır. Son olarak, Işın İzleme tekniği ile Saleh-Valenzuela kanal
modeli kıyaslanmıştır. Kıyaslama sonucunda iki model arasında benzerlik bulunsa da Saleh-
Valenzuela modelin görüş hattı ile yansıma arasındaki belirgin farkı modellemekte
zorlandığı sonucuna varılmıştır. The radio frequency band used in today's wireless communication has difficulties in meeting
the rapidly increasing need for high-speed data transfer, especially in recent years. In order
to overcome this bottleneck, the scientific world aims to reach high data rates by using the
frequency band called Terahertz (THz) gap in the electromagnetic spectrum, with the offered
wide band. However, since it is new, THz communication is a technique that needs to be
researched in many subjects. The channel that THz wireless communication systems
encounter, since they are intended to be used in different environments, is one of the priority
issues to be examined in terms of the performance of these systems.
In this study, first of all, THz channel structures were investigated. THz channels are divided
into three classes as outdoor, indoor and chip-scale, depending on the environment in which
they are used. The chip-scale communication channel is a very new topic with limited use.
Modeling of the outdoor channel is relatively easy since the communication depends on the
line of sight, related studies exist in the literature. However, in indoor areas where THz
communication systems are planned to be used intensively, the channel is complex due to
its multipath structure and studies in the literature are limited. In this study, the path loss in
THz channels was investigated first. The frequency selective channel structure because of
path loss is remarkable, sub-band gaps without sudden attenuation should be selected for
communication. Following, the Ray Tracing technique for indoor multipath channel was
adapted to THz channels, and the channel structure formed in different environments was
examined with simulations. The simulations have shown that the reflections are ineffective
relative to the line of sight due to the strong attenuation of the waves. However, the multipath
channel structure results in a frequency selective channel. Finally, the Ray Tracing technique
is compared with the Saleh-Valenzuela channel model. As a result of the comparison, it is
concluded that, although there are similarities between the two models, the Saleh-Valenzuela
model has difficulty in modeling the significant difference between the line of sight and the
reflections.