Işık Kirliliğinin Kentsel Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisinin Araştırılması: İskenderun/Hatay Örneği

Abstract

Işık, günümüzde ihtiyaç duyduğumuz en önemli kaynaklardan olmasına karşın, gereğinden fazla kullanımının yarattığı etkilerle en önemli kirlilik kaynaklarından biri haline gelmiştir. Işık kirliliği insan, hayvan ve bitki sağlığı üzerinde ciddi etkilere sahiptir. Bu etkilerin yanında, enerji tüketiminin de büyük bir kısmı yanlış aydınlatma tercihlerinden kaynaklanmaktadır. Işık kirliliği, ihtiyaç duyulan alanda yeterli sayıda ve parlaklıkta aydınlatma biriminin tercih edilmesiyle kontrol edilebilir. Dünya nüfusunun üçte ikisi yoğun yapay ışıkla kirlenmiş kıyı yerleşimlerinde yaşamaktadır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’nin önemli bir kıyı yerleşimi olan İskenderun ilçe merkezi ve yakın çevresindeki ışık kirliliğinin kontrolünü sağlamaktır. Bu kapsamda Gökyüzü Kalitesi Ölçer (SQM-LU) cihazıyla 1x1 km’lik gridlerin merkez noktalarında ölçümler alınmış ve IDW yöntemi ile Bortle ölçeğine göre ışık kirliliği dağılım haritası oluşturulmuştur. Bu değerlendirme sonucunda çalışma alanının %..’lik bölümü Bortle ölçeğine göre 6 ve 7. düzey alanlar, %...’lik bölümü ise 8 ve 9. düzey alanlar olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak yüksek oranda ışık kirliliğinin tespit edildiği İskenderun ilçe merkezi ve yakın çevresinde daha nitelikli bir yaşam kalitesi için tercih edilmesi gerek aydınlatma elemanları ve geliştirilmesi gereken stratejiler sunulmuştur.

Although light is one of the most important sources we need today, it has become one of the most important sources of pollution with the effects of overuse. Light pollution has serious effects on human, animal and plant health. In addition to these effects, a large part of energy consumption is due to wrong lighting preferences. Light pollution can be controlled by choosing a sufficient number of bright lighting units in the required area. Two-thirds of the world's population live in coastal settlements polluted by intense artificial light. The aim of this study is to control the light pollution in Iskenderun district center and its surroundings, which is an important coastal settlement in Turkey. In this context, measurements were taken at the center points of the 1x1 km grids with the Sky Quality Meter (SQM-LU) device and a light pollution distribution map was created according to the Bortle scale with the IDW method. As a result of this evaluation, ..% of the study area was determined as 6th and 7th level areas according to the Bortle scale, and ..% of it was determined as 8th and 9th level areas. As a result, lighting elements that should be preferred for a more qualified quality of life and strategies that should be developed are presented in Iskenderun district center and its vicinity, where a high level of light pollution is detected.