Olumlu Dışında Görüş Bildirilen Denetim Raporlarındaki Görüşün Dayanağı Paragraflarının Okunabilirlik Düzeylerinin Araştırılması: BİST İmalat Sektöründe Bir Uygulama

Abstract

Bu çalışma, bağımsız denetim sonucunda olumlu görüş dışında denetim görüşü bildirilen işletmelerin denetim raporlarındaki görüşün dayanağı paragraflarının okunabilirlik düzeylerinin belirlenmesini amaçlamaktadır. Belirtilen amaç doğrultusunda BİST imalat sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin 2017-2022 yılları arasında yayımlanan denetim raporları incelenmiş olup anılan yıllara ait 28 işletmenin 81 denetim raporu, olumlu görüş dışında denetim görüşü bildirildiği için araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırmada, yöntem olarak Ateşman okunabilirlik endeksi ile istatistiksel testlerden olan Kruskal Wallis-H ve Mann-Whitney-U testleri uygulanmıştır. Yapılan analiz sonucunda; imalat sektöründe işlem gören işletmelerin görüşün dayanağı paragraflarının okunabilirlik düzeylerinin yaklaşık %61,00 oranında zor/çok zor düzeyde yazıldığı, imalat alt sektörleri içerisinde görüşün dayanağı paragraflarının okunabilirliği en zor olan alt sektörünün gıda, içecek ve tütün alt sektörü olduğu; denetçinin eğitim seviyesi, denetim görüşü ve alt sektörler ile görüşün dayanağı paragraflarının okunabilirlik düzeyi arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı tespit edilmiştir.

This study aims to determine the readability levels of the bases of opinions paragraphs of the companies whose audit opinion other than positive opinion is expressed as a result of the independent audit. In line with the stated purpose, the audit reports of the companies operating in the BIST manufacturing sector between the years 2017-2022 were examined. 81 audit reports of 28 enterprises belonging to the years surveyed were included in the research because they received audit opinions other than positive opinions. In the research; As a method The Atesman readability index and Kruskal Wallis-H and Mann- Whitney-U tests, which are statistical tests, were applied. As a result of the analysis; It has been determined that the readability levels of the justification paragraphs of the enterprises traded in the manufacturing sector are written at a difficult/very difficult level at a rate of approximately 61.00%. Among the manufacturing sub-sectors, it was seen that the sub-sector of the base of opinion paragraphs that was the most difficult to read was the food, beverage and tobacco sub-sector. It has been determined that there is no significant relationship between the level of education of the auditor, audit opinion and sub-sectors and the level of readability.