Biyosınıflandırma ve analiz aracı tasarım ve gerçekleştirimi
Künye
Atasoy,H.(2024).Biyosınıflandırma ve analiz aracı tasarım ve gerçekleştirimi.(Doktora Tezi). İskenderun Teknik Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Elektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı,Hatay.Özet
Şekil veya görüntülerin tanınması/sınıflandırılması problemi uzun yıllardır üzerinde
çalışılan bir konudur. Biyolojik canlı türleri, tomografi, röntgen görüntüleri gibi farklı
disiplinlerde kullanılan yöntemlerle elde edilen görüntülerin analizi, farklı disiplinlerde
çalışan araştırmacıların kendi disiplinlerinin parçası olmayan görüntü işleme yöntemleri ile
ilgili teknik bilgi sahibi olmasını gerektirebilmektedir. Bu çalışma kapsamında, farklı
disiplinlerde kullanılabilecek, kullanımı kolay, konvolüsyonel yapay sinir ağı tabanlı bir
öznitelik çıkarım ve işleme araç seti tasarımı ve implementasyonu yapılmıştır. Hazırlanan
yazılım kütüphanesi ve kullanıcı arayüzü, farklı disiplinlerle alakalı popüler veri setleri
üzerinde test edilmiştir.
Ön eğitimli konvolüsyonel yapay sinir ağları kullanılarak farklı veri setleri üzerinde
yapılan testler, transfer öğrenimi konsepti ile ön eğitimli konvolüsyonel yapay sinir
ağlarından öznitelik çıkarmak ve işlemek amacıyla geliştirilen araç setinin, başarı ile ayırt
edici öznitelikler çıkarabildiğini göstermiştir.
Sunulan araç setinin gerçekleştiriminde, fonksiyonların mümkün olduğunca hızlı
çalışabilmesi için, işlemcilerin, çok çekirdeklilik, "tek komut, çoklu veri" gibi çeşitli
teknolojileri de kullanılmıştır. Yazılan kodlar optimize edilerek ve işlemci çekirdekleri
üzerinde paralelleştirme yapılarak, işleme hızında büyük bir artış sağlanmıştır.
İmplementasyon esnasında karşılaşılan ortak kaynak kullanımı gibi problemler için
çözümler sunulmuştur.
Araç seti kullanılarak, derin konvolüsyonel yapay sinir ağlarında, katman derinlikleri
ve özniteliklerin betimleyicilikleri arasındaki ilişkiler de incelenmiştir. Farklı katmanlardan
alınan özniteliklerin, öznitelikler ve sınıflar arasındaki korelasyonlar temel alınarak alt
setlere indirgendiklerinde, ağın tamamından alınan çıkışlardan daha başarılı sonuçlar
verebildiği gösterilmiştir. The problem of recognizing/classifying shapes or images is a subject that has been
studied for many years. The analysis of images obtained in different disciplines such as
biological species, tomography, x-ray images may require researchers working in different
disciplines to have technical knowledge about image processing methods that are not parts
of their own discipline. Within the scope of this study, an easy-to-use, convolutional neural
network-based feature extraction and processing toolset that can be used in different
disciplines is designed and implemented. The library and the user interface are tested on
popular data sets related to different disciplines.
Tests on different data sets using pre-trained convolutional neural networks show
that the tools developed to extract and process features obtained using convolutional neural
networks with the concept of transfer learning can successfully extract distinctive features.
Various technologies of processors such as multi-core, "single instruction, multiple
data" are also used in order for the functions to run as fast as possible, in the implementations
of the presented toolset. The processing speed is increased drastically by optimizing codes
and making parallelization on the processor cores. Solutions are also presented for problems
such as shared resource utilization, encountered during implementation.
Using the toolset, relations between layer depths and distinctivenes of features in
deep convolutional neural networks are also investigated and it is shown that features
obtained from different layers when reduced to sub-feature sets based on correlations
between features and classes, can provide better results than the outputs of the entire
network.