Karizmatik liderlik alt boyutlarının çalışanların iş tatmini ve iş stres düzeyleri üzerindeki etkisi: Otel işletmeleri örneği

Abstract

Emek-yoğun ilişki düzeyinin en yüksek olduğu sektörlerin başında gelen turizm sektöründe yöneticilerin belirleyecek oldukları yönetim politikaları, iş görenlerin örgüt içerisindeki tutum, hal ve davranışlarından örgüt dışındaki sosyal hayatına kadar tüm sürecine etki etmektedir. İş görenlerin örgütsel performanslarını etkileyen yöneticilerin benimsemiş olduğu liderlik modeli, içerisinde faaliyet gösterdikleri örgütün uzun vadede var olmasını sağlamaktadır. İyi bir yönetim politikasıyla faaliyet gösteren lider takipçilerinin iş tatmin düzeylerini artırıp iş stres düzeylerini düşürmektedir. Yıkıcı-Toksik liderlik tarzıyla faaliyet gösteren yöneticilerin benimsemiş oldukları yönetimsel politikalarla da bunun zıttı bir etki meydana gelerek iş görenlerin düşük verimlilikle faaliyet göstermelerine neden olarak onların iş ve sosyal hayatlarına olumsuz bir etki yaratmaktadır. Çalışmanın temel amacı; Adana ilinde yer alan 4 ve 5 yıldızlı otel işletme yöneticilerinin karizmatik liderlik özelliklerinin takipçilerinin iş tatmin ve iş stres düzeyleri üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. İlgili araştırma amacını test etmeye yönelik hipotezler geliştirilmiştir. Araştırma verilerinin toplanma sürecine geçilmeden önce ölçek maddelerinin güvenilirliğinin ve anlaşılabilirliğinin testi için 2021 yılı Kasım-Aralık ayları arasında araştırma evrenine pilot çalışması uygulanmıştır. Bu kapsamda kolayda örnekleme metodu ve anket tekniğinden yararlanılarak elde edilen 103 veri değerlendirilmeye alınmıştır. Ölçek maddelerinin araştırma evreni tarafından anlaşıldığının tespit edilmesinin ardından 2022 yılı Ocak-Haziran ayları arasında 432 veri toplanmış, bunlardan yalnızca 410 adet veri değerlendirilmeye alınmıştır. Araştırma kapsamında geliştirilen hipotezlerin testi için çoklu-doğrusal regresyon analiz tekniği kullanılmıştır. Analiz sonucuna göre karizmatik liderliğin ‘vizyon belirleme’, ‘çevresel duyarlılık gösterme’, ‘kişisel risk üstlenme’ ve ‘üye ihtiyaçlarına duyarlılık gösterme’ boyutlarının çalışanların iş tatmin düzeyleri üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu gözlemlenmiştir. Karizmatik liderliğin ‘vizyon belirleme’, ‘kişisel risk üstlenme’, ‘üye ihtiyaçlarına duyarlılık gösterme’ ve ‘mevcut durumu sürdürmeme’ boyutlarının çalışanların iş stres düzeyleri üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu araştırma sonucu elde edilen bir başka sonuçtur.

In the tourism sector, which is one of the sectors with the highest level of labor-intensive relationships, the management policies determined by the managers affect the entire process, from the attitudes, attitudes and behaviors of the employees within the organization to their social life outside the organization. The leadership model adopted by managers, which affects the organizational performance of employees, ensures the long-term existence of the organization in which they operate. Leaders who operate with a good management policy increase the job satisfaction levels of their followers and reduce their work stress levels. The opposite effect occurs with the managerial policies adopted by managers operating with a Destructive-Toxic leadership style, causing employees to operate with low efficiency, thus creating a negative impact on their business and social lives. The main purpose of the study is; To reveal the effect of charismatic leadership characteristics of 4 and 5 star hotel business managers in Adana on the job satisfaction and job stress levels of their followers. Hypotheses were developed to test the relevant research purpose. Before starting the research data collection process, a pilot study was applied to the research population between November and December 2021 to test the reliability and understandability of the scale items. In this context, 103 data obtained using the convenience sampling method and survey technique were evaluated. After it was determined that the scale items were understood by the research population, 432 data were collected between January and June 2022, and only 410 of them were evaluated. Multiple-linear regression analysis technique was used to test the hypotheses developed within the scope of the research. According to the results of the analysis, it was observed that the dimensions of charismatic leadership such as 'setting a vision', 'showing environmental sensitivity', 'taking personal risks' and 'showing sensitivity to member needs' have a significant effect on the job satisfaction levels of employees. Another result obtained from the research is that the dimensions of charismatic leadership such as 'setting a vision', 'taking personal risks', 'showing sensitivity to member needs' and 'not maintaining the current situation' have a significant impact on the job stress levels of employees.