G20 ülkelerinde enflasyon ve faiz oranları arasındaki nedensellik ilişkisi

Abstract

Ülkelerin ekonomiye dair problemler dile getirilirken pek çok makro ekonomik gösterge kullanılmaktadır. Haliyle ülkeler arasındaki ekonomik gelişmişliğe ilişkin kıyaslamalar da bu göstergeler kanıt gösterilerek ve kullanılarak yapılmaktadır. Söz konusu makro ekonomik göstergelerden en önemlileri ve en çok kullanılanları enflasyon oranı ve faiz oranıdır. Bununla beraber, enflasyon oranı ve faiz oranı değişkenlerinin birbiriyle korelasyon içinde olması ve para politikası yürütücüleri tarafından ikili bir şekilde dikkate alınıyor olmaları, bu iki değişkenin önemini açıkça ortaya koymaktadır. Ayrıca, literatür incelendiğinde, bazı ülkelerde söz konusu iki değişken arasındaki nedensellik ilişkisinin de önemli bir tartışma konusu olması da söz konusudur. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı iki değişken arasındaki nedensellik ilişkisinin incelenmesidir. Enflasyon oranı ve faiz oranına ilişkin politika örnekleri incelendiğinde, öncelikle ülkelerin hedeflenen enflasyonun gerçekleştirilmesine dayalı olarak para politikalarını şekillendirdiği görülmektedir. Özellikle Covid-19 pandemisi ve Ukrayna-Rusya Savaşı sonrasında küresel çapta ortaya çıkan arz kaynaklı sıkıntılar ve oluşan yüksek enflasyon oranları, ülkelerin politika faiz oranlarını yükseltmelerini zorunlu hale getirmiştir. Covid-19 pandemisi öncesinde ekonomik durgunluğun hâkim olduğu ve negatif faiz oranlarını tartışan Avrupa ülkeleri ile ABD dahi aşama aşama faiz oranlarında artışa gitmiştir. Bunun sonucunda, bu ülkelerin faiz oranları son yıllarda görülmemiş düzeylere ulaşmıştır. Konuya ilişkin literatür incelendiğinde, ülkelerde genelde enflasyon oranlarının faiz oranlarının belirleyicisi olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, kimi ülkelerde faiz oranının enflasyon üzerinde belirleyici olduğu veya iki değişken oran arasında çift yönlü nedensellik olduğu da görülmektedir. Bu perspektifte, çalışmada G20 ülkeleri içinde gelişmekte olan ülkelerin öncüsü olarak kabul edilen BRICS-T (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika ve Türkiye) ülkelerinde enflasyon ve faiz oranı arasındaki iv nedensellik ilişkisinin ekonometrik yöntemle analiz edilmesi hedeflenmiştir. Çalışmada küresel finans krizi sonrası 2010:01-2022:12 dönem aralığındaki aylık veriler kullanılmıştır. Karşılıklı nedensellik ilişkileri zaman serisi ve panel veri nedensellik yöntemleri kullanılarak test edilmiştir. Konuya ilişkin nedensellik testlerinin (Emirmahmutoğlu-Köse ve TodaYomamato nedensellik testleri) uygulanması durumunda elde edilen sonuçlara göre, BIRCST ülkeleri genelinde faiz oranından enflasyon oranına doğru tek yönlü bir nedensellik söz konusudur. Ülkeler ayrı ayrı analiz edildiğinde ise; Türkiye’de enflasyondan faiz oranına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Rusya'da da sözü edilen ilişki tek yönlüdür fakat burada diğerini etkileyen değişken faiz oranıdır. Bununla birlikte, Brezilya’da ve Çin’de enflasyondan faiz oranına ve faiz oranından enflasyona doğru çift yönlü nedensellik ilişkisi vardır

Many macroeconomic indicators are used, while the problems of the countries are expressed. As a matter of fact, the comparisons of the economic development between the countries are made by showing evidence and using them. The most important and most commonly used of these macroeconomic indicators are the inflation rate and interest rate. However, the fact that the inflation rate and interest rate variables are in correlation with each other and that they are considered duals by monetary policy executives clearly reveal the importance of these two variables. In addition, when the literature is examined the causality relationship between these two variables is also an important discussion in some countries, In this regard, the goal of this study is to examine the causality relationship between two variables. When the policy examples of inflation and interest rates are examined it is seen that countries shaped first of all countries based on the realization of targeted inflation. In particular, the global supply-based problems and high inflation rates that occurred on a global scale after the Covid-19 pandemia and the Ukraine-Russian War made countries to raise the policy interest rates of the countries. Even the European countries and the US, which discussed the negative interest rates before the Covid-19 pandemia, has increased to stage interest rates. In conclusion, the interest rates of countries have reached unprecedented levels in recent years. When the literature on the subject is examined, it is seen that inflation rates are generally determined by the interest rates in countries. However, it is seen that the interest rate in some countries is decisive on inflation or that there is a bidirectional causality between the two variables. In this perspective, it was aimed to analyze the causality relationship between inflation and interest rates in BRICS-T (Brazil, Russia, India, China, South Africa and Turkey), which is considered the pioneer of developing countries among G20 countries. In the study, monthly data in the range of 2010: 01-2022: 12 after the global financial crisis were used. Mutual causality relations were tested using time series and panel data causality methods. Based on the results obtained in case of causality tests on the subject vi (Emirmahmutoğlu-Köse and Toda-Yomamato Causality Tests), there is a one-way causality from inflation to inflation throughout the BIRCS-T countries. When countries are analyzed separately; In Turkey, the unidirectional relationship between inflation to interest rate has been determined. In Russia, the relationship mentioned is one-way, but here it is the variable interest rate that affects the other. However, in Brazil and China, there is a two -way causality relationship from inflation to interest rate, vice versa.