Örgütsel güven algısının iş performansına etkisinde örgütsel bağlılığın aracı rolü: Okyanus aşırı çalışan gemi adamları üzerine bir araştırma

Abstract

Bu araştırmada okyanus aşırı çalışan gemi adamlarında örgütsel güven algısının iş performansına etkisinde örgütsel bağlılığın aracılık rolünün belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli tercih edilmiştir. Araştırmanın evrenini, Türk armatörlere bağlı okyanus aşırı çalışan gemi adamları oluştururken örneklemini, çalışmaya gönüllü olarak katılan 316 gemi çalışanı oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak örgütsel güven, işgören performansı ve örgütsel bağlılık ölçekleri kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS programı kullanılmıştır. Normal dağılım gösteren verilerin analizinde parametrik testler kullanılmıştır. Araştırmanın ikili ve çoklu grup karşılaştırma bulgularına göre yaş, gemi tipi, şirketteki hizmet süresi ve gemideki süre değişkenlerinde bazı ölçek ve alt boyutlarda anlamlı bir fark tespit edilirken (p<0,05), medeni durum, öğrenim durumu, gemi sınıfı, hizmet sınıfı ve denizdeki hizmet süresi değişkenlerinde tüm ölçek ve alt boyutlarda anlamlı bir farklılık bulunamamıştır (p>0,05). Korelasyon testi bulgularına göre gemi adamlarının örgütsel güven algısı, örgütsel bağlılık ve iş performansları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir (p<0,01). Regresyon testi bulgularına göre örgütsel güven algısının, iş performansı (β=,259) ve örgütsel bağlılığa (β=,668) olumlu ve anlamlı düzeyde bir etkisi belirlenmiştir (p<0,01). Örgütsel bağlılığın da iş performansına (β=,281) olumlu ve anlamlı etkisinin olduğu tespit edilmiştir (p<0,01). Process Macro aracılığıyla yapılan aracılık rolü bulgularına göre örgütsel güven algısının iş performansı üzerindeki etkisinin (toplam etki β=,259; direkt etki β=,142) aracı değişken olan örgütsel bağlılık modele dâhil edildiğinde azalma gösterdiği (endirekt etki β=,117) tespit edilmiştir (p<0,01). Sonuç olarak örgütsel güven algısının iş performansına etkisinde örgütsel bağlılığın kısmi aracılık etkisinin olduğu belirlenmiştir.

This study aimed to determine the mediating role of organizational commitment in the effect of organizational trust perception on job performance in oceangoing seafarers. The research design used in the study was the survey model, a quantitative method. The study population consisted of seafarers working overseas in affiliation with Turkish shipowners, while the sample was comprised of 316 ship crew members who voluntarily participated in the study. Organizational trust, employee performance, and organizational commitment scales were employed as data collection tools. The data obtained in the study were analyzed using the SPSS program. Parametric tests were used to analyze normally distributed data. According to the study’s two-group and multiple-group comparison findings, significant differences were detected in certain scales and subdimensions for the variables of age, ship type, length of service in the company, and time on board ship (p < .05). No significant differences were observed in any of the scales or subdimensions for the variables of marital status, educational status, ship class, service class, or length of service at sea (p > .05). Based on the correlation test results, positive significant relationships were observed between the seafarers’ perceptions of organizational trust, organizational commitment, and job performance (p < 0.01). The regression test results showed a positive and significant effect of organizational trust perception on job performance (β = .259) and organizational commitment (β = .668) (p < .01 for both). Organizational commitment was also determined to have a positive and significant effect on job performance (β = .281) (p < .01). According to the findings on mediating roles obtained using the PROCESS macro, the effect of organizational trust perception on job performance (total effect β = .259; direct effect β = .142) decreased when the mediating variable, organizational commitment, was included in the model (indirect effect β = .117) (p < .01). In conclusion, organizational commitment was determined to have a partial mediating effect on the impact of organizational trust perception on job performance.