EEG sinyallerinin bütünleşik ampirik dönüşümlü derin öğrenme yöntemleriyle analizi
Künye
İnat, G. (2024) EEG sinyallerinin bütünleşik ampirik dönüşümlü derin öğrenme yöntemleriyle analizi (Yüksek Lisans Tezi). İskenderun Teknik Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Hatay.Özet
Beyin hücreleri, ortalama 30.000 sinir hücresi ile etkileşim halindedir. Bu etkileşim
sırasında beyinde elektriksel dalgalanmalar meydana gelir ve bu dalgalanmalar,
Elektroensefalografi (EEG) cihazı ile ölçülebilir. Bu çalışmada, 18 sağlıklı bireyden alınan
ve 29 farklı kanaldan elde edilen EEG verileri kullanılmıştır. Mekansal dikkat kaymasını
incelemek amacıyla, literatürde de vurgulandığı üzere, dikkat kaymasının etkili olduğu PO7
ve PO8 kanalları üzerinde odaklanılmıştır. EEG kayıtları, standart olarak yerleştirilmiş 29
Ag/AgCl elektrotlar aracılığı ile kaydedilmiştir, sağ mastoid referans alınarak, 250 Hz
frekansında örneklenmiştir.
Öznitelik çıkarma yöntemlerinden Ampirik Dalgacık Dönüşümü (Empirical Wavelength
Transform, EWT) ve Topluluk Ampirik Mod Ayrışımı (Extended Empirical Mode
Decomposition, EEMD) kullanılmıştır. Bu öznitelikler, derin öğrenme ve makine
öğrenmesi algoritmaları ile analiz edilmiştir. Analiz kapsamında hem kanal bazlı hem de
içsel mod fonksiyonu (Intrinsic Mode Functions, IMF) bazlı karşılaştırmalar yapılmıştır.
Kanal bazlı analizlerde PO7 ve PO8 kanallarına odaklanılmış ve PO7 kanalının dikkat
kayması için daha başarılı sonuçlar verdiği görülmüştür. IMF bazlı analizlerde ise 6, 8, 10
ve 12 değerleri test edilmiştir. EEMD yöntemi uygulandığında ve tek boyutlu zaman
sinyalleri iki boyutlu görüntülere dönüştürüldüğünde, en yüksek başarı IMF=6 değerinde
elde edilmiştir. Algoritma bazlı karşılaştırmalarda ise aynı veri setleri üzerinde yapılan
analizler sonucunda, makine öğrenmesi yöntemlerinden k-NN ve karar ağacı %100,0; derin
öğrenme yöntemlerinden GNN algoritması ise %99,84 test başarımı ile en yüksek başarıyı
sağlamıştır. Brain cells interact with an average of 30,000 neurons. During these interactions, electrical
oscillations occur in the brain, which can be measured using an Electroencephalography
(EEG) device. In this study, EEG data collected from 18 healthy individuals through 29
different channels were utilized. To examine spatial attention shifts, the analysis focused
on the PO7 and PO8 channels, which are indicated in the literature as being influenced by
attention shifts. EEG signals were recorded using 29 standard Ag/AgCl electrodes,
referenced to the right mastoid, and sampled at a frequency of 250 Hz.
For feature extraction, Empirical Wavelet Transform (EWT) and Ensemble Empirical
Mode Decomposition (EEMD) methods were employed. The extracted features were
analyzed using deep learning and machine learning algorithms. Both channel-based and
Intrinsic Mode Function (IMF)-based comparisons were conducted. In channel-based
comparisons, the analysis emphasized PO7 and PO8 channels, with the PO7 channel
providing more accurate results for attention shifts. In IMF-based comparisons, values of
6, 8, 10, and 12 were tested. When EEMD was applied, and one-dimensional time signals
were transformed into two-dimensional images, the highest accuracy was achieved with
IMF=6.
In algorithm-based comparisons, the analysis revealed that, among machine learning
methods, k-NN and decision tree algorithms achieved the highest test accuracy with
100.0%, while among deep learning methods, the GNN algorithm attained a maximum test
accuracy of 99.84%.