Çinko Ekstraksiyon Artığından Korozyon Önleyici (Antikorozif) Endüstriyel Çinko Kromat Kompleks Çözeltisi Üretimi

Abstract

Çinko ekstraksiyon artığı (Ç.E.A) önemli miktarda çinko, kurşun, vb. metal bileşikleri içerir, dolayısıyla ikincil bir metal kaynağı olarak kabul edilirler. Bu çalışmada, çinko ekstraksiyon artığının sülfürik asit ve potasyum dikromat varlığında çeşitli parametrelerde selektif olarak liç edilerek optimum şartlarda endüstriyel korozyon önleyici çinko kromat kompleks çözeltisi (Zn(CrO4)2-) üretilmeye çalışılmıştır. Bunun için liç deneyleri, çoklu manyetik karıştırıcılı balon ısıtıcı bir düzenek vasıtasıyla 100 ml’lik cam balonlarda gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre artan liç sıcaklığı ile birlikte çinko kazanımının arttığı diğer taraftan selektifliği azaltan demirin ise sınırlı oranda çözündüğü belirlenmiştir. Optimum şartlar olarak 0.5 M sülfürik asit (H2SO4) derişimi, 0.5 M potasyum dikromat (K2Cr2O7) derişimi, 368 K liç sıcaklığı, 180 dk liç süresi, 25 mL/g sıvı-katı oranı ve 600 rpm karıştırma hızında Zn ve Fe ekstraksiyon verimleri sırasıyla %81.5 ve %5.3 olarak bulunmuştur. Diğer taraftan liç çözeltisinde çinko kromat kompleksi varlığını ortaya koymak için yapılan Raman spektroskopisi analizinde Zn2+ iyonlarının kromat (CrO42-) ile koordinasyon halinde bulunduğu belirlendi. Raman spektroskopisi ile hesaplanan koordinasyon sayısının 3,6 olduğu ortaya çıktı, bu da çözeltide Zn(CrO4)2- mevcudiyetinin var olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca optimum şartlarda Pb’nin hiç çözünmediği ve liç kalıntısında sülfatları ve/veya kısmen kromatları şeklinde kaldığı saptandı.

Zinc plant residues contain significant amounts of zinc, lead, and other metal compounds, thus they are considered as a secondary source of metals. In this study, an attempt was made to produce industrial anti-corrosive zinc chromate complex solution (Zn(CrO4)2-) under optimum conditions by selectively leaching the zinc plant residue under various parameters in the presence of sulfuric acid and potassium dichromate. For this purpose, leaching experiments were carried out in 100 ml glass flaks using a flaks heater device with multiple magnetic stirrers. According to the results obtained, it was determined that zinc recovery increased with increasing leaching temperature, while iron, which reduced selectivity, dissolved to a limited extent. As optimum conditions, 0.5 M H2SO4 concentration, 0.5 M K2Cr2O7 concentration, 368 K leaching temperature, 180 min leaching time, 25 mL/g liquid-solid ratio and 600 rpm stirring speed, Zn and Fe extraction efficiencies were determined as 81.5% and 5.3%, respectively. On the other hand, in the Raman spectroscopy analysis performed to reveal the presence of zinc chromate complex in the leach solution, it was determined that Zn2+ ions were in coordination with chromate (CrO42-). The coordination number calculated by Raman spectroscopy turned out to be 3.6, which reveals the presence of Zn(CrO4)2- in solution. In addition, it was determined that under optimum conditions, Pb did not dissolve at all and remained in the form of sulfates and/or partially chromates in the leach residue.