Kent kimliğinde ibadet yapıları: Antakya örneği

Abstract

Kent kimliği, bir kenti diğer kentlerden ayıran fiziki, sosyal, kültürel, tarihsel, ekonomik özelliklerin tümünü kapsamaktadır. Kent kimliğini yansıtan araçlardan biri olan sembol yapılar, yani işaret öğeleri, kentin tanınmasında ve hatırlanmasında önemli rol oynamaktadır. İbadet yapıları, kent dokusunda; dikkat çekici konumları, biçim ve boyutları ile dokuyu oluşturan diğer yapılardan farklılaşmaları sayesinde kolaylıkla görülebilmekte ve algılanabilmektedir. Bu da ibadet yapılarını güçlü birer işaret ögesi haline getirmekte, hem turistler hem de yerliler tarafından kolaylıkla hatırlanmalarını sağlamaktadır. Bu çalışmada işaret öğelerinin kent kimliğindeki önemi, Antakya'daki ibadet yapıları özelinde araştırılmıştır. Araştırma amacıyla seçilen dokuz ibadet yapısı, çeşitli belgeleme ve analiz teknikleri ile incelenmiş, saptamalar, yapılan anket çalışması ile test edilmiştir. Sonuç olarak önemli birer işaret ögesi olan ibadet yapılarının Antakya'nın kimliğinin belirlenmesinde kısmen etkili olduğu saptanmıştır. Bu süreçte ibadet yapılarının tarihsel-kültürel-sembolik-turistik değeri, görülebilir olması, kullanılması da büyük önem taşımaktadır. Kentte ibadet yapıların fark edilmesinde konum, biçim, boyut gibi fiziksel farklılıkların etkili olduğu fakat tek başına yeterli olmadığı da saptanan konulardan biridir. Bu çalışma yerleşmede kimlik ögesi olan ibadet yapılarının korunmasının yeterli olmadığını ifade ederken, bu yapıların algılanabilir olmalarının önemini de göstermektedir. Bu nedenle ibadet yapıları siluette çevresindeki yapılar ile birlikte korunmalı, kentsel ölçekte algılanmaları için üzerindeki eklentilerden arındırılmalı ve Antakya kimliğinin sürdürülmesi sağlanmalıdır

The term of urban identity includes all physical, cultural, historical, economical, features that distinguish it from the other cities. Symbol buildings or landmarks, which are the ones of reflecting urban identity, play a significant role in remembarance and recognation of the city. Religious buildings in the city structures can be seen and noticed easily thanks to their locations, they differ from other structures through their shapes and sizes. These make religious buildings strong landmarks and easily remembered by both tourists and residents. In this study, significance of religious landmarks for urban identity in Antioch was investigated. The selected nine religious buildings were examined analyzed and evaluated by various techniques. As a result, in determination of Antioch city identity, religious buildings as strong landmarks were found effective. In this process their historical, cultural, symbolic, touristic values and being recognizable as religious buildings have great importance. Another finding is that location, shape and size which are related about phyisical difference are effective, but also inadequate for recognition. The study shows that protecting religious buildings which are identity elements of these settlement was not only sufficient, but it emphasizes that being perceivable is also important for these buildings. For this reason, religious buildings must be protected together with their surrounding structures at the siluette, purified from the additions for perceptions at urban scale and also provided sustainability of Antioch identity