Bina yüzme riskini ön tasarım aşamasında belirleyen program tasarımı

Abstract

Kıymetli arsalarda bina yüksekliğine bağlı olarak bodrum kat sayısı da artmaktadır. Temel ve bodrum katların inşası için hafriyat toprağının kaldırılması gerektiğinden, yaygın bir şekilde tercih edilen güvenli kazı yöntemi iksa kazık sistemidir. Yapı alanı çevresinde iksa kazıklarının tamamlanmasıyla, derin kazı yapılarak temel taban kotundan bina inşaatına başlanmaktadır. Bu aşamada kazı alanının bir havuz ortamı oluşturması nedeniyle, olası bir sel felaketinde penceresiz olarak inşa edilen bodrum katlar yüzme riski ile karşı karşıyadır. Tamamlanmış yapının ağırlığını göz önünde bulunduran tasarımcı, inşa sürecindeki bu riske genellikle dikkat etmemektedir. Penceresiz bodrum katların imalatı sırasında, suyun kaldırma kuvvetinin yapı ağırlığından fazla olması muhtemeldir. Kesin tasarım sonrası yapı elemanlarının boyutları bilindiğinden, çeşitli üretim aşamalarında, binanın yüzüp yüzmeyeceği basit fizik kuralları çerçevesinde rahatlıkla belirlenerek gerekli tedbirler alınabilir. Oysaki tasarımcı, yapının tamamlanmış ağırlığının suyun kaldırma kuvvetini rahatlıkla geçeceğini düşündüğünden, yapı inşası sırasında suyun yapıyı kaldırabilme ihtimalini gözden kaçırmaktadır. Geçmişte yüzme problemiyle karşılaşmış ve bu nedenle hasar görmüş yapılar bulunmaktadır. Önemsiz olarak görülen bu durum için, ulusal şartname ve yönetmeliklere göre salt kıyı liman yapılarında hesap öngörülmektedir. Bu çalışmada, ön tasarım aşamasındaki yapının hesaplanan ağırlığı dikkate alınarak inşa sırasında bodrum katlarda yüzme riskinin olup olmadığını yaklaşık olarak belirleyen bir program Excel'de hazırlanmıştır. İncelenen örnekler, programın sağlıklı sonuçlar verdiğini göstermektedir. Programda kabul edilen yapı ağırlıkları, proje veri sayısı arttıkça daha da iyileştirilebilmektedir. Bu çalışmada, hazırlanan program kullanılarak, ön tasarım aşamasında binanın yüzme riski ile karşılaşma durumunun belirlenmesi ve kesin tasarım sonrasında hesaplamalarla yüzme kontrolünün yapılması esastır.

Depending on the height of the building, the number of basement floors increases. As the excavation soil needs to be removed for the construction of basements and basements, the most widely preferred safe excavation method is the pile system. With the completion of the pile piles around the building area, the deep construction of the building starts from the base level. In this stage, due to the fact that the excavation area forms a pool environment, the basement floors, which are built without windows in a possible flood disaster, are at risk of floating. The designer who targets the completed building weight does not usually pay attention to this risk in the construction process. During the construction of windowless basements, the buoyancy of the water is likely to be greater than the building weight. The designer can easily determine the dimensions of certain structural elements in the framework of simple physics rules for the design stage. However, as the designer thinks that the completed weight of the building will easily pass the buoyancy of the water, he overlooks the possibility that water can remove the building during the construction of the building. In the past, there have been swimming problems and therefore damaged buildings. For this situation, which is seen as unimportant, it is foreseen in the coastal port buildings according to the national specifications and regulations. In this study, the risk of floating in basement floors during construction is determined in Excel. The examples examined show that the program gives reasonable results. The accuracy of the building weights adopted in the program is improved as the number of project data increases. By using the program prepared in this study, it is essential to perform floating control with definite design after determining the situation of encounter with swimming risk at the preliminary design stage.