Ağır ham petrolün kraking veriminin iyileştirilmesi

Abstract

Bu çalışmada; Batı Raman kökenli ağır ham petrol numunesinin işlenebilirlik özelliğinin iyileştirilmesi amacıyla ön işlemle iyileştirilmiş petrol numunesi ile CaO ve SiO2 gibi metal oksit türleri bakımından zengin içerikli kalsine pekmez toprağı ortam şartlarında bir dizi kraking çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, farklı şartlarda yapılan kraking çalışmaları neticesinde oluşan her bir sıvı ürünün nafta, gaz yağı (kerosen), distilat (hafif dizel) ve gaz-oil (benzin yağı) gibi önemli fraksiyon içerik değerleri belirlenmiştir. Son olarak da her bir farklı şartta elde edilen sıvı ürün fraksiyonları üzerinde, bu fraksiyonların petrol türevi çeşitli sıvı yakıtların üretiminde veya petrokimyasal üretiminde hammadde yüklemesi olarak kullanılabilirlik yönlerinin aydınlatılması amacıyla kapsamlı karakterizasyon çalışmaları yürütülmüştür. İyileştirilmiş ağır ham petrol numunesi ile belirli oranlarda PTC kullanılarak yapılan kraking deneyleri sonucunda oluşan ürünlerin dönüşüm ve toplam kraklanmış sıvı destilat miktarları bakımından maksimum verim değerlerine % 2,5 katalizör oran değeri şartlarında ulaşılmıştır. Optimal katalitik kraking şartlarında elde edilen sıvı ürün ve fraksiyonları üzerinde önemli bazı özelliklerin belirlenmesi (yoğunluk, spesifik ve API gravite derecesi, kinematik viskozite, parlama noktası, FT-IR, GC-MS vb. gibi) çalışmaları yürütülmüştür. Yapılan bu çalışmalar neticesinde de; katalitik kraking işleminde PTC kullanımının, elde edilen kraklanmış sıvı destilat ürün veriminden daha ziyade ürün kalitesi ve bileşimi üzerinde daha baskın etkiye sahip olduğu belirlenmiştir.

In this study; in order to improve the processability of the Bati Raman origin heavy crude oil sample, a series of cracking studies were carried out in pre-treated petroleum sample and calcined molasses soil conditions rich in metal oxide species such as CaO and SiO2. Furthermore, the important fraction content values of naphtha, gas oil (kerosen), distillate (light diesel) and gas oil (gasoline oil) were determined for each liquid product formed in the cracking studies made under different conditions. Finally, the detailed characterization studies were performed on each of the liquid product fractions obtained in each different condition in order to elucidate the usability aspects of these fractions as raw material loading in the production of petroleum-derived various liquid fuels or petrochemical production. The recovery of the products resulting from the cracking experiments using PTC at certain ratios with the heavier crude petroleum sample improved and reached the maximum yield values in terms of the total cracked liquid distillate quantities at 2.5% catalyst ratio. Studies were carried out to determine some important properties such as density, specific and API gravity, kinematic viscosity, flash point, FT-IR, GC-MS etc. on liquid products and fractions obtained under optimal catalytic cracking conditions. As a result of these studies; it was determined that the use of PTC in catalytic cracking has a more dominant effect on the product quality and composition than on the yield of the obtained cracked liquid distillate product.